(Haziran 2024)

“Nice insanlar gördüm, üzerinde elbise yok; nice elbiseler gördüm, içinde insan yok.”

— Mevlana

Konya’ya ilk kez 2008’de üniversite öğrencisi olarak yaz döneminde Ankara’da mülteci çalışmaları alanında staj yaparken gitmiştim. Bir sonraki ziyaretim de 2016’da Selçuk Üniversitesi’nde eğitim gören Suriyeli öğrencilerle tez çalışmam için mülakat yapmak içindi. Her iki gidişimde de şehri baya sevmiştim. Ancak her ikisinde de tarihi mekanları detaylı olarak ziyaret edip inceleme fırsatını bulamamıştım.

Bu kez bir değişiklik yapıp sadece mekanları ziyaret etmek için Konya’ya gittim. Aslında planım Ankara’ya arkadaşlarımı ziyarete gitmekti, ancak onlar da Ankara yerine Konya’da buluşmayı önerdiklerinde anladım ki hepimizin Konya’ya gitme etme vakti gelmiş.

Bayram veya tatil dönemlerinde ziyaret etsem belki farklı bir deneyim yaşardım, ancak kalabalıklardan uzak bir dönemde gitmek, mekan ziyaretleri açısından gezimi çok daha keyifli hale getirdi. Konya'nın ziyaret edilecek yerlerinin genel olarak birbirine yakın olması ve birçok tarihi yapının merkezdeki çarşının içerisinde yer alması, şehri turistik ziyaret için oldukça cazip kılıyor. Özellikle tramvay ile ulaşımın kolaylığı, tarihi ve kültürel mekanlara rahatça erişim sağlaması, Konya'yı diğer şehirlere göre ön plana çıkaran önemli bir özellik.

Konya'yı özel kılan unsurların başında, eski bir başkent olması ve Selçuklu mimarisinin eşsiz örneklerini barındırması geliyor. Bu şehirde, Anadolu Selçuklu Devleti'nin ihtişamlı dönemine ait sayısız eser görmek mümkün. Alaaddin Camii ve İnce Minareli Medrese gibi yapılar, tarih ve kültür meraklıları için adeta birer hazine. Bu eserler, sadece mimari açıdan değil, aynı zamanda dönemin sosyal ve kültürel yapısını anlamak açısından da büyük bir önem taşıyor.

Konya, aynı zamanda Mevlana Celaleddin Rumi'nin şehri olması nedeniyle manevi bir çekim merkezi. Mevlana Müzesi ve Dergahı, hem yerli hem de yabancı ziyaretçiler tarafından yoğun ilgi görüyor. Rumi'nin hoşgörü ve sevgi dolu felsefesi, günümüzde de insanlara ilham vermeye devam ediyor. Bu atmosferi solumak, Konya ziyaretini sadece bir turistik gezi olmaktan çıkarıp, ruhani bir deneyime dönüştürüyor. Kapadokya’ya birkaç saatlik mesafede olması da yabancı turistler için Konya’yı cazip kılan bir başka etken.

Aşağıdaki bölümlerde de detaylandırdığım üzere Konya Türkiye’nin nüfus açısından 6. büyük şehri. Konya Büyükşehir Belediyesi güzel işler çıkarmış. Belediyeye ait tesisler, kültür merkezleri, parklar, toplu taşıma araçları hakkında olumsuz bir şey söylemem zor.

Olumsuz eleştiri getirebileceğim bir nokta varsa o da etnografya ile arkeoloji müzeleri.

Yüzölçümü ve Nüfusu

Konya, Türkiye'nin yüzölçümü bakımından en büyük ili.
Yüzölçümü kendisinden 7 kat fazla nüfus barındıran Hollanda’nınkine yakın sayılır.
Avrupa'da yüzölçümü olarak Konya'dan daha küçük olan bazı ülkeler:

Belçika - 30.528 km² (11,7 milyon kişi)
Arnavutluk - 28.748 km² (2,9 milyon kişi)
Kuzey Makedonya - 25.713 km² (2 milyon kişi)
Slovenya - 20.273 km² (2,1 milyon kişi)

Nüfusa bakacak olursak Konya TÜİK’in 2023 verilerine göre Türkiye’nin en kalabalık 6. şehri.

Istanbul: 15,655,924
Ankara: 5,803,482
Izmir: 4,479,525
Bursa: 3,214,571
Antalya: 2,696,249
Konya: 2,320,241
Adana: 2,270,298
Şanlıurfa: 2,213,964
Gaziantep: 2,164,134
Kocaeli: 2,102,907

1) Selçuklu: 695,771
2) Karatay: 375,919
3) Meram: 347,341
4) Ereğli: 153,849
5) Akşehir: 92,946
6) Beyşehir: 79,030
7) Çumra: 68,543
8) Seydişehir: 65,928
9) Ilgın: 53,707
10) Kulu: 52,447
11) Karapınar: 51,166
12) Cihanbeyli: 50,922
13) Kadınhanı: 31,852
14) Sarayönü: 27,935
15) Yunak: 21,290
16) Bozkır: 25,885
17) Hüyük: 15,431
18) Altınekin: 14,851
19) Doğanhisar: 14,815
20) Hadim: 11,459
21) Çeltik: 10,324
22) Güneysınır: 9,415
23) Emirgazi: 7,945
24) Taşkent: 6,976
25) Tuzlukçu: 6,546
26) Akören: 5,902
27) Derebucak: 5,790
28) Ahırlı: 5,027
29) Halkapınar: 4,183
30) Derbent: 4,160
31) Yalıhüyük: 1,854

Ulaşım

OTOBÜS: İzmir’de Konya’ya gidiş otobüsle 7-8 saat civarı sürüyor. Giderken tam 8 saat, dönüşte de 7 saat sürdü yok. Burada elbette otobüsün güzergahı ve daha da önemli hangi duraklarda ne kadar süre beklediği de etkili oluyor. Kamil Koç ile gittiğimde yön başına ücret 500 TL, tekli koltuk tercih ederseniz 520 TL.

TREN: Ankara-Konya arası YHT (yüksek hızlı tren) ile oldukça rahat bir yolculuk yapılabilirken, hatta İstanbul’dan Konya’ya kadar tren yolculuğu bu şekildeyken İzmir’de henüz YHT hattı yok. İzmir-Konya arası her gün Mavi Tren olarak adlandırılan gece treni var. Trende koltuk (340 TL), ortalama otobüs biletlerinden daha ucuz. Trenin yataklı bölümünü seçerseniz bilet ücreti 1200 TL civarı.

UÇAK: Kara yolu yerine havadan ulaşımı tercih ederim diyen varsa
İzmir-Konya arası Sun Express ile haftanın sadece 3 günü uçuş var. (En azından son baktığımda öyle görünüyordu.)
İstanbul’daki havalimanlarından THY, Pegasus veya AJet ile Konya’ya günlük uçuşlar mevcut.

Konaklama

Konaklama için Konya’nın üç büyük ilçesi olan Selçuklu, Karatay ve Meram ilçelerinden birini tercih edebilirsiniz.

Oteller yoğunluklu olarak merkez Selçuklu ilçesinde bulunuyor.
3, 4, 5 yıldızlı pek çok otel seçeneceği var. Hostellere bakmadım, bu konuda bilgi vermem zor.

Toplu Taşıma

Konya’daki 2 tramvay hattı var. Birinin son durağı diğerinin ilk durağı. Hatta öyle ki indikten sonra aynı yerden diğerine binip yola devam edebiliyorsunuz.

T1 - Alaaddin - Selçuk Üniversitesi Hattı:

Güzergah: Alaaddin Tepesi'nden başlayarak Selçuk Üniversitesi'ne kadar uzanır.
Önemli Duraklar: Meram Belediyesi, Nalçacı (Konya Tren Garına en yakın durak), Kültürpark, Otogar, Japon Bahçesi, Selçuk Üniversitesi.
Uzunluk: Yaklaşık 20 km.

T2 - Alaaddin - Adliye Hattı:

Güzergah: Alaaddin Tepesi'nden başlayarak Adliye Sarayı'na kadar uzanır.
Önemli Duraklar: Adliye, Otogar, Fetih Caddesi, Yenişehir, Mevlana Kültür Merkezi.
Uzunluk: Yaklaşık 12 km.

Bilet Sistemi: Elektronik bilet ve temassız kartlarla ödeme yapılabilir.

Sefer Sıklığı: Yoğun saatlerde 5-10 dakika aralıklarla, diğer saatlerde ise 15-20 dakika aralıklarla seferler düzenlenir.

Alternatif olarak iyi bir otobüs ağı ve dolmuşlar da var. Yoldan taksi de çevirdim, yolculuktan gayet memnun kaldım.

Üniversiteler

Konya’da 5 üniversitede yaklaşık 130 bin öğrenci eğitim görüyor.
Bunlardan üç tanesi devlet üniversitesi, diğer ikisi vakıf üniversitesi.

Selçuk Üniversitesi (1975): Türkiye'nin en büyük üniversitelerinden biri olup, yaklaşık 95,000 öğrenciye ev sahipliği yapmaktadır.
Necmettin Erbakan Üniversitesi (2010): 40,000'den fazla öğrencisi bulunmaktadır.
Konya Teknik Üniversitesi (2018): Yaklaşık 15,000 öğrenciye sahiptir.
KTO Karatay Üniversitesi (2009): KTO Karatay Üniversitesi, Konya Ticaret Odası tarafından kurulan bir vakıf üniversitesidir ve adını tarihi Karatay Medresesi'nden almıştır. Yaklaşık 7,000 öğrenciye eğitim vermektedir.
Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi (2013): Türkiye’nin ilk tematik vakıf üniversitesi olarak yaklaşık 3,000 öğrenciye sahiptir.

Gezilecek Yerler

Mevlana Müzesi ve Türbesi:

Mevlana Celaleddin Rumi'nin türbesi ve müzesi. Mevlana'nın eserleri, kişisel eşyaları ve el yazmaları sergilenmektedir.

Şems-i Tebrizi Türbesi ve Camii:

Mevlana'nın manevi hocası Şems-i Tebrizi'nin türbesi ve camii.

Alaaddin Camii: Selçuklu dönemine ait tarihi bir camii, Alaaddin Tepesi üzerinde yer alır.
Aziziye Camii: Osmanlı dönemine ait barok tarzında inşa edilmiş bir camii.
Kapu Camii: Konya'nın merkezinde yer alan, Osmanlı dönemi eseri.
Karatay Medresesi: Selçuklu dönemine ait, çini ve seramik eserlerle ünlü bir medrese.
İnce Minareli Medrese: Selçuklu mimarisinin örneklerinden biri olup, taş işçiliği ile dikkat çeker.
Sırçalı Medrese: Selçuklu dönemine ait, güzel çini işçiliği ile bilinir.

Konya Tropikal Kelebek Bahçesi:

konyatropikalkelebekbahcesi.com
instagram.com/konyatkb

Türkiye’nin ilk kelebek bahçesi ve Avrupa’nın en büyük kelebek uçuş alanına sahip Konya Tropikal Kelebek Bahçesi 2015 yılında ziyarete açılmıştır. Tropikal Kelebek Bahçesi 7.200 m2 kullanım alanına sahiptir. Kelebek Uçuş Alanı ve Böcek Müzesi olmak üzere iki ana bölümde 3.500 m2’lik gezi alanında hizmet verilmektedir.

Japon Bahçesi:

Konya Japon Bahçesi, Karatay ilçesinde bulunan ve yaklaşık 36.000 metrekarelik alana yayılan huzur dolu bir parktır. Bahçe, Japon kültürüne özgü taş köprüler, pagodalar, göletler, şelaleler ve bonsai ağaçlarıyla donatılmıştır. Ziyaretçiler, Japon çay seremonilerini deneyimleyebilecekleri bir çay evinde vakit geçirebilirler. Bahçe, Konya'nın doğal güzelliklerine farklı bir dokunuş katarak hem yerel halkın hem de turistlerin ilgisini çekmektedir.

Yiyelim - İçelim

Etli Ekmek: Konya'nın en bilinen lezzetlerinden biridir. İnce ve uzun bir pide üzerine kıymalı harç konularak taş fırında pişirilir.
Tirit: Eski bayat ekmeklerin et suyu ve kavrulmuş etle harmanlanmasıyla yapılan bir yemektir. Üzerine yoğurt ve tereyağı gezdirilerek servis edilir.
Bamya Çorbası: Konya düğünlerinin vazgeçilmez çorbasıdır. Kurutulmuş minik bamyalardan yapılan bu çorba, limon suyu ve kuzu etiyle lezzetlendirilir.
Fırın Kebabı: Kuzu etinin taş fırında ağır ağır pişirilmesiyle yapılan bu yemek, Konya'nın en ünlü et yemeklerindendir. Et, kemiklerinden ayrılarak servis edilir.
Sacarası: İnce yufkalar arasına ceviz konularak hazırlanan bir tatlıdır. Üzerine şerbet dökülerek servis edilir ve Konya'nın geleneksel tatlılarından biridir.
Höşmerim: Un, tereyağı ve pekmezle yapılan bu tatlı, Konya'nın meşhur tatlılarından biridir. Özellikle kış aylarında sıklıkla tüketilir.
Mevlana Böreği: İnce yufkaların arasına bolca peynir konularak yapılan bu börek, adını Konya'nın ünlü siması Mevlana'dan alır. Genellikle kahvaltılarda veya çay saatlerinde tüketilir.
Arab Aşı: Adı Arap mutfağından gelse de, Konya'ya özgü bir yemektir. İnce bulgur, kuzu eti ve çeşitli baharatlarla yapılan bu yemek, oldukça lezzetlidir.
Sini Mantısı: Klasik mantının Konya'ya özgü bir versiyonudur. Fırında pişirilir ve yoğurt ile servis edilir. Hem görünümü hem de lezzeti ile dikkat çeker.
Zerde: Safranla yapılan ve üzerine kuş üzümü serpilerek sunulan bir tatlıdır. Özellikle düğün ve özel günlerde sıkça tüketilir.
Konya Pilavı: Genellikle düğünlerde yapılan ve çeşitli etler ile baharatların harmanlandığı zengin bir pilav türüdür. Hem lezzetli hem de doyurucudur.
Yoğurt Çorbası: Süzme yoğurt, buğday ve nohut ile yapılan bu çorba, Konya mutfağının hafif ve sağlıklı lezzetlerindendir.

Konya Notları